Opstelling van de ziel

Vorige week deed ik op uitnodiging van mijn echtgenoot mee aan een 2-daagse workshop familieopstellingen bij het Bert Hellinger Instituut¹. Voor wie er niet mee bekend is, familieopstellingen maken onbewuste patronen en dynamieken binnen families zichtbaar. Door personen (of objecten), welke familieleden of belangrijke elementen uit je leven representeren op te stellen in de ruimte ontstaat inzicht in de dynamiek, in de verstrikkingen die er zijn. Dit gebeurt vaak in een groep. Door de positie, houding en het gevoel van de representanten wordt zichtbaar hoe het systeem werkt — waar verbinding of juist verstoring zit. Het onzichtbare wordt zichtbaar gemaakt. Hierdoor kan heling, begrip en verandering mogelijk worden. In relaties, gedrag en persoonlijke ontwikkeling. Het is voor mij nog steeds een mysterie, hoe het kan dat representanten gevoelens uiten die niet van henzelf zijn, maar van de personen of onderdelen in het systeem welke zij representeren.

Familieopstellingen zijn voor mij niet nieuw, ik heb er vele gedaan. In de groep, individueel, met paarden. Ook vloeropstellingen, waarbij je werkt met een zin, woorden, een verlangen. Mijn echtgenoot en ik deden ook al eerder samen mee met systemische workshops, jaren geleden, toen het Bert Hellinger Instituut nog in Middelbert was gevestigd. Maar gezien de huidige situatie met onze zoon, waarmee nog steeds geen contact is, leek het ons goed opnieuw met zijn tweeën een opstelling te doen. Het is mijn ervaring dat het voordelen biedt om samen mee te doen aan een opstelling. Het samen doorlopen van een dergelijk proces stimuleert openheid, eerlijkheid en kwetsbaarheid. Het helpt ons om samen te groeien en elkaar op een dieper niveau te leren kennen. Het samen meemaken van een intensief proces als een opstelling kan zorgen voor een gevoel van verbondenheid en stimuleert diepgaande gesprekken en reflectie na de workshop.

Bij deze workshop komen alle negen deelnemers aan bod om een opstelling te doen. Begeleider Marion Latour ² stelt verrassende en niet voor de hand liggende vragen. Met scherpzinnigheid en humor navigeert zij de opstellingen. En steeds is er herkenning bij mij, de thema’s binnen de opstellingen zijn universeel en raken aan eenieders leven. Zij raken aan iets essentieels dat in ieder mens leeft, ongeacht achtergrond. Zij werken met fundamentele menselijke behoeften zoals verbinding, erkenning en erbij horen. Elk mens maakt deel uit van een familiesysteem, en binnen die systemen spelen wereldwijd vergelijkbare thema’s: loyaliteit, verlies, uitsluiting, schuld, liefde, trauma. Ze putten uit een diepere, bijna archetypische laag van menselijk bewustzijn.

En daar sta ik dan, in mijn eigen opstelling, op de grens van ‘het leven’ en ‘de dood’. Ik kijk afwisselend naar de een, dan weer naar de ander. Beide zijn erg mooi, aantrekkelijk. Maar wat maakt de dood dan zo mooi? Want hoewel de dood vaak met pijn en verlies gepaard gaat, heeft ze ook een stille, betekenisvolle schoonheid. Zonder de dood zouden wij misschien minder urgentie voelen om te kiezen, te vergeven of lief te hebben. De dood maakt het leven intenser en echter. In haar waarachtigheid, haar stilte en haar vermogen tot transformatie schuilt een diepe schoonheid. De dood verbindt mensen en vaak ontstaat er tijdens stervensprocessen ruimte voor eerlijkheid, liefde en dankbaarheid. De dood nodigt uit tot leven met meer betekenis.

“Maar nu nog niet”, hoor ik mijzelf zeggen. En dan zeg ik “ja”, richting de persoon die het leven representeert, en even daarna weer “ja” en weer “ja”. Een moment later sta ik, innig omarmd met de representanten van ’het leven’, mijn ‘grootsheid’ en ‘een jongere versie van mijzelf’. Ik ervaar diepe rust en verbinding. ‘De dood’ is inmiddels stilletjes vertrokken. Het is allemaal zeer indrukwekkend. Na afloop word ik door de mede deelnemers geknuffeld, ik krijg ook kleine cadeaus, een hartje van rozenkwarts en een van groene aventurijn. Het voelt alsof ik jarig ben en word gefeliciteerd. Na afloop voel ik mij vervuld en dankbaar. Wat een bijzondere dagen hebben wij achter de rug! Ik voel mij geïnspireerd en opgeladen, verbonden en ongelooflijk vitaal. Het voelt als een nieuw begin.

For a New Beginning

In out-of-the-way places of the heart,
Where your thoughts never think to wander,
This beginning has been quietly forming,
Waiting until you were ready to emerge

(John O’Donohue)

(In het hart van je leven
wacht een stille roep:
om te leven op een andere manier,
om ruimte te maken
voor het onbekende
dat in jou wil opstaan)